De negende maand van de islamitische kalender is een maand van inkeer en traditioneel de vastenmaand voor vele Moslims. Tijdens de ramadan wordt er door veel gelovigen, voor zover ze niet vrijgesteld zijn, dus niet gegeten en gedronken tussen zonsopgang en zonsondergang. Tijdens de borstvoedingsperiode kan dat specifieke vragen en bezorgdheden met zich meebrengen. Sommige moeders vragen zich af of voeden en vasten wel samen gaan? Anderen willen weten welke invloed vasten op hun productie zou kunnen hebben.
Vasten of niet?
Voor vragen over vrijstelling, het al dan niet inhalen van de vrijgestelde dagen, … verwijzen we je graag door naar andere bronnen. Maar voor al je borstvoedingsvragen staan we, ook in deze periode, klaar om met jou naar een oplossing te zoeken. We moedigen je graag aan een beslissing te nemen die goed voelt voor jezelf en voor je kindje aan de borst. Het is belangrijk te luisteren naar je lichaam en achter je keuze te staan.
Sommige moeders vasten mee. Anderen kiezen er voor niet te vasten zolang hun kindje nog exclusief borstvoeding krijgt. Er zijn moeders die blijven drinken overdag en er zijn er die om de andere dag vasten. Beslissingen kunnen veranderen naarmate kindjes ouder worden en naarmate de verschillen in de vastenperiode.
Voldoende vocht
De periode waarin de ramadan valt verandert elk jaar en dat tijdstip kan zeker meespelen in je beslissing al dan niet te vasten: Niet alleen is het aantal uren waarin in de zomer gevast wordt groter, de temperaturen zijn ook hoger. Je hoeft dus niet af te gaan op wat andere moeders in jouw gemeenschap enkele jaren eerder deden want de weersomstandigheden en tijden zijn niet altijd hetzelfde.
In 2020 valt de vastenmaand in Vlaanderen in de lente. De temperaturen zullen allicht meevallen maar de omstandigheden zullen, omwille van de social distancing regels, uniek zijn. Probeer je in de mate van het mogelijke voor te bereiden en hou er rekening mee dat het ten zeerste afgeraden wordt om na zonsondergang samen te komen met andere gezinnen.
Voldoende gehydrateerd blijven is in elk seizoen belangrijk: Het kan immers zijn dat je melkproductie tijdelijk vermindert wanneer je (ernstig) uitgedroogd geraakt. Het is daarom in elk geval van belang om na zonsondergang voldoende te drinken.
Het is een fabeltje dat je melk moet drinken om melk te maken. Het is dus niet nodig om tegen je zin melkproducten te eten en te drinken. In de periode dat je mag eten kan je er ook voor zorgen dat je voldoende vochthoudende groenten en fruit eet. Je zorgt er dus gewoon voor dat je niet uitgedroogd geraakt en je doet dat bij voorkeur door gezond te eten en te drinken. Velen zijn er in de borstvoedingsperiode extra alert op om kort voor zonsopgang nog iets te eten en te drinken.
Voedingstoffen in je melk
Vasten en borstvoeding geven kunnen dus gerust samen gaan. Moedermelk wordt immers niet gemaakt van het voedsel dat net werd gegeten maar van de voorraad die er in je lichaam aanwezig is. Die voorraad op peil houden in de uren waarin dat wel toegestaan is kan dus zeker een oplossing zijn om je melkproductie op peil te houden. Het is gelukkig een fabeltje dat er giftige stoffen in je moedermelk terecht komen bij het vasten. Je doet je kindje ook niet tekort. De samenstelling van je melk zal weinig tot niet veranderen wanneer je overdag vast en ’s avonds gaat eten. Je melk zal dus ook niet van mindere kwaliteit zijn, tenzij je door je eigen reserves heen zit door ook tussen zonsondergang en zonsopgang onvoldoende te eten.
De melkproductie
Tegen de avond kan de melkproductie wat dalen. Dit is een algemeen verschijnsel dat ook buiten de vastenperiode kan voorkomen. Tijdens de vasten kan dit meer uitgesproken zijn. Er zijn ook kindjes die tijdens de ramadan vaker aan de borst willen. Slim! Eventuele kleine dipjes worden zo door je kindje opgetrokken nog voor het echt een probleem zou worden.
Fabeltjes
Er doen een hoop fabeltjes de ronde: het is niet zo dat je melk anders gaat smaken enkel en alleen omdat je vast overdag. Het kan wel zijn dat je melk een ander smaakje krijgt als je speciale kruidencombinaties gaat eten of ze in grote hoeveelheden nuttigt. Borstgevoede kindjes zijn de subtiele smaakverschillen in de melk gewoon en je kan het dus gerust als een verrijking voor hun smaakpalet beschouwen.
Het is helaas geen fabeltje dat je je tijdens het vasten sneller vermoeid kunt voelen met een baby aan de borst. Je zou dit kunnen proberen opvangen door overdag bij te rusten.
Waarop letten bij de baby?
Je kan in deze vastenmaand extra aandacht besteden aan het observeren van je kindje. Door bij vroege hongersignalen aan te leggen, het gewicht goed op te volgen, de hoeveelheid plasluiers bij te houden en de kleur van de urine (die moet helder blijven) van je baby in de gaten te houden, kan je voorkomen dat je kindje last heeft van jouw vasten. Het is belangrijk dat je kindje niet lijdt onder het vasten. Naast de ramadan staat in de Koran immers ook beschreven dat je kindje recht heeft borstvoeding te krijgen gedurende twee jaar. Mocht je dus merken dat het vasten problemen oplevert, bijvoorbeeld omdat je melkproductie daalt, dan is het belangrijk te voorzien in de behoeften van je kind.
Voor vragen betreffende de borstvoeding of borstvoeding tijdens de ramadan kan je terecht bij vrijwilligers organisaties als La Leche League, maar ook bij Groei! staan we je graag met open geest te woord.
Ramadan Mubarak
رمضان مبارك
Bron: Op basis van een tekst geschreven voor La Leche League Vlaanderen – 2017 – Lien Verdickt