De afgelopen dagen en weken kregen we via allerhande kanalen heel wat informatie te verwerken. Tijdelijke maatregelen moeten het verloop van de gekende pandemie op een haalbare manier trachten te laten verlopen. Huisartsenvereniging Domus Medica gaf aan dat alle huisartsen alle geplande niet-urgende zorg moeten uitstellen om op die manier maximale capaciteit vrij te maken voor de dringende zorg die covid-19 met zich meebrengt.
We merken dat het voor heel wat kleine baby’s en hun ouders moeilijk wordt om een zorgverlener te vinden die een eventuele frenotomie wil uitvoeren. Nochtans, zo argumenteren veel ouders niet geheel onterecht, is de behandeling niet gepland en voor hun kleine baby wel urgent.
Wat dus als je lactatiekundige of vroedvrouw een (vermoeden van een) te korte tongriem oppert
Vermoeden van een te korte tongriem
Eerst en vooral is het belangrijk te weten dat niet elke “te korte tongriem” zomaar een even grote invloed heeft op de borstvoeding. Een studie uit 2005 geeft bijvoorbeeld aan dat er iets meer dan 10% van de baby’s in hun studie een tongriem-restrictie hadden maar dat slechts 4,8% van die kinderen een frenotomie nodig hadden. (Hogan et al, 2005).
Voedingshouding, melkproductie, vorm en grootte van de tepels, mondanatomie maar ook spanning aan de nek, de kaak, … als gevolg van de geboorte dragen bij aan de invloed die een te korte tongriem kan hebben.
Wanneer je baby bijvoorbeeld een tongriem heeft die “net” te kort is, maar je melkproductie is heel erg stevig en jullie vinden een houding die je baby er in laat slagen de borst effectief te legen, dan is er misschien voorlopig gewoon geen probleem
Sommige baby’s kunnen een te strak tong- of lipbandje hebben maar dus geen symptomen vertonen. De belangrijkste vragen om te stellen zijn of de baby voldoende drinkt en of het voeden comfortabel verloopt voor de moeder en het kindje.
Bodywork
Een aanzienlijke hoeveelheid baby’s hebben meer nog dan aan een tongriembehandeling baat bij een behandeling door een bodyworker. Een osteopaat, chiropractor, … heeft vaak gouden handen om spanning aan de nek, kaak, het hoofd, … te verlichten waardoor een baby beter en rustiger aan de borst kan drinken.
Huid-op-huid
Net zoals er verschillende gradaties tongriemen zijn, zijn er ook heel wat verschillende voedingsproblemen. Sommige kindjes willen helemaal niet aan de borst gaan. Daar kan het misschien wel helpen om zoveel mogelijk tijd huid-op-huid met elkaar door te brengen.
Sowieso heeft huid-op-huid-contact heel wat voordelen. Daarover alleen al kunnen we een hele blog vol schrijven. In 2013 echter ging een Zweedse studie na welke impact HoH-contact had bij baby’s met aanzienlijke aanlegproblemen (Svensson KE et al., 2013). Uit de studie kwam naar voor dat een naakte baby (eventueel met luiertje aan, we moeten het praktisch houden) op een ontblote borst een betere aanhap zou hebben. Bovendien ervaarden de moeders uit de studie een meer positief gevoel en hadden ze het gevoel minder pijn te hebben.
Bij twijfel is het dus altijd een goed idee om jezelf en je baby bloot bij elkaar te parkeren voor zoveel tijd als mogelijk.
Voedingshoudingen
Uiteraard weigert niet elke baby met een te korte tongriem de borst volledig. De meeste baby’s happen wel aan maar hebben een oppervlakkige hap waardoor ze sneller van de borst glijden en waardoor de moeder behoorlijk last kan hebben van pijnlijke tepels.
Wanneer een baby te oppervlakkig aanhapt, heeft dat meestal ook een invloed op hoe efficient de baby drinkt. Hou dus zeker in de gaten of je kindje nog voldoende plast en stoelgang maakt. Hou ook in de gaten of de borsten voldoende soepel worden na een voeding zodat er zeker geen verstopte melkkanalen of borstontsteking om de hoek komen loeren.
Wanneer een revisie van de tongriem geen optie is kan je proberen om de concorde-houding of flipple-techniek te gebruiken om de aanhap van je kindje zoveel mogelijk te ondersteunen.
Wanneer je kindje oppervlakkig aanhapt en jij hebt een stevige toeschietreflex dan kan het voor je kindje dubbel moeilijk zijn om de melkstroom de baas te kunnen. Heb je het gevoel dat je kindje het lastig krijgt wanneer er teveel melk komt, dan kan Biolocial Nurturing jullie misschien wel de nodige rust geven?
Niet elke techniek werkt voor elk duo. Probeer wat je past rustig uit op een moment waar je daar de mentale ruimte voor kan maken. Leg de lat voor jezelf zeker niet te hoog. Niet alles lukt zomaar van de eerste keer en dat is helemaal normaal!
Wat met pijnlijke tepels?
Wanneer je last hebt van pijnlijke tepels dan is het belangrijk de oorzaak daarvan aan te pakken: Proberen om je kindje een grotere hap te laten nemen, kijken of de oorzaak elders kan gezocht worden, …
Hou er zeker rekening mee je tepels goed te verzorgen met bijvoorbeeld lanoline of goudsbloemzalf.
Kindjes met een te korte tongriem kunnen de borst niet altijd even efficient legen. Heb je het gevoel dat er harde plekken blijven zitten, neem dan zeker contact op met je lactatiekundige en zorg er in de tussentijd voor dat je borsten goed leeg geraken. Dat kan door je kindje op een andere manier aan te leggen, door borstcompressie toe te passen tijdens het voeden, of door af te kolven. Niet alleen voor je productie maar ook voor je eigen gezondheid is het belangrijk dat je borsten voldoende vaak leeg en soepel aanvoelen.
Soms kan het voeden zo pijnlijk aanvoelen dat je het liever niet meer wil. Dat is geen schande. Je bent niet de eerste voedende moeder die het voeden wil opgeven omwille van pijn. Borstvoeding hoort geen pijn te doen en er is geen hoeveelheid “op de tanden bijten” nodig voor je zou mogen opgeven.
Tussen voeden en stoppen met voeden zit echter nog heel wat grijszone. Misschien lukt het bijvoorbeeld wel om geheel of gedeeltelijk je melk af te kolven zodat je niet tegen elke voeding moet opzien als een berg.
Gekolfde moedermelk
Wanneer je moedermelk afkolft en die aan je kindje gaat geven dan kan dat op verschillende manieren: in een cupje, met een spuitje, met een borstvoedingshulpset, …
Je lactatiekundige kan je helpen met bijvoeden zowel zonder als met een fles. Geef je moedermelk in een flesje dan kan dat immers best op een responsieve manier gedaan worden en dat hoef je niet helemaal zelf uit te gaan vinden.
Kindjes met een te korte tongriem hebben vaker dan gemiddeld problemen met het legen van de borst. Hou dus samen met je vroedvrouw of lactatiekundige zeker het gewicht van je kindje in de gaten!
Door het bos de bomen blijven zien
We weten bij Groei! als geen ander dat een vermoeden of bevestiging van een te korte tongriem de nodige stress met zich mee kan brengen. Gebruik bovenstaande tips als artikels in een (goed aangevulde) supermarkt: kies wat bij je past en laat de rest voor iemand anders. Niet elke oplossing past bij elk borstvoedingsduo
We bieden je bovendien de mogelijkheid tot een online consultatie aan om jullie zorgen en vragen door te praten en te kijken hoe we jullie het best kunnen helpen. Soms kan een kleine aanpassing in houding of borstvoedingsbeleid immers al een grote impact hebben. Jullie staan er zeker niet alleen voor! Online en in de praktijk staan we graag voor jullie klaar!
Bronnen o.a.:
Hogan M, Westcott C, Griffiths M (2005) A randomised, controlled trial of division of tongue-tie in infants with feeding problems. Journal of Paediatrics and Child Health; 2005 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15953322
Svensson KE, Velandia MI, Matthiessen AST, Welles Nystrom BL, Widstrom AME (2013) Effects of mother-infant skin-to-skin contact on severe latch-on problems in older infants: a randomised trial International Breastfeeding Journal, 8:1, doi: 10.1186/1746-4358-8-1
Sarah Oakley RN, HV, IBCLC Independent Nurse, Health Visitor, Lactation Consultant and Tongue-tie Practitioner. 10/4/2020.